สารกำจัดแมลง (Insecticide)…ตอน 9

กลุ่ม 11 เชื้อแบคทีเรีย บาซิลลัส ทูริงเยนซีส (Bacillus thuringiensis) มีประมาณ 57 subsp. ที่ทำเป็นธุรกิจจริงๆมีเพียง

กลุ่มย่อย 11B1 บาซิลลัส ทูริงเยนซีส ซับสปีซีร์ ไอซาไว ซีโรไทพ์ H-7 (Bacillus thuringiensis subsp. aizawai serotype H-7) หรือ Bta
……..สร้างผลึกพิษ Cry IAa , Cry IAb , Cry IC , Cry ID…..กำจัดหนอนผีเสื้อ

กลุ่มย่อย 11B2 บาซิลลัส ทูริงเยนซีส ซับสปีซีร์ เคอสตากิ ซีโรไทพ์ 3a3b (Bacillus thuringiensis subsp kurstaki serotype 3a3b) หรือ Btk………..สร้างผลึกพิษ Cry I , Cry II , Cry III…..กำจัดหนอนผีเสื้อ

กลุ่มย่อย 11C บาซิลลัส ทูริงเยนซีส ซับสปีซีร์ ทรินีบรีโอนีส ซีโรไทพ์ 8a8b (Bacillus thuringiensis subsp. tenebrionis serotype 8a8b) หรือ Btt…….สร้างผลึกพิษ Cry IIIAa……กำจัดตัวอ่อนของด้วง

กลุ่มย่อย 11A1 บาซิลลัส ทูริงเยนซีส ซับสปีซีร์ อิสราเอลเลนซีส ซีโรไทพ์ H-14 (Bacillus thuringiensis subsp. israelensis serotype H-14) หรือ Bti……..สร้างผลึกพิษ Cry 4Aa1 , Cry 4Bb1 , Cry 10Aa1 , Cry 11Aa1 , Cyt 1Aa1 …..กำจัดลูกน้ำยุง

บาซิลลัส ทูริงเยนซีส ซับสปีซีร์ จาโปเนนซีส สเตรน บุยบุย (Bacillus thuringiensis subsp. Japonensis strain buibui) หรือ Btj…….สร่างผลึกพิษ ไม่มีข้อมูล……กำจัดตัวอ่อนของด้วงบางชนิดในดิน

ลักษณะของเชื้อ — เป็นแบคทีเรียแกรม + ใช้อากาศและสร้างสปอร์ ( gram positive aerobic spore forming bacteria) รูปร่างแบบแท่ง (rod shaped) ปลายด้านหนึ่งเป็นสปอร์ส่วนขยายพันธุ์ เรียก พาราสโปรอล (parasporal) ปลายอีกด้านจะเป็นผลึกพิษ เรียก เดลตาเอ็นโดทอกซิน (delta endotoxin หรือ Crystal protein เรียกย่อๆว่า cry protein ) ซึ่งแต่ละสายพันธุ์จะสร้างแตกต่างกัน ทำให้มีความจำเพาะเจาะจง ในการควบคุมแมลงศัตรูพืช

การละลายตัว ไม่ละลายตัวในน้ำและสารละลายอินทรีย์

ความคงตัว ชนิดผง คงตัวจนถึง 40°C ชนิดของเหลว คงตัวนาน 6 เดือน ที่ 40 °C…..1 ปี ที่ 21-25°C…..>3 ปี ที่ 2-10°C
คงตัวที่ pH 4–7……… สลายตัว 100% ใน 1 ชั่วโมง ที่ pH 11-12

กลไกการออกฤทธิ์ (Mode of Action) เมื่อหนอนได้รับตัวเชื้อเข้าไป ในกระเพาะที่มี pH เป็นด่าง ประมาณ 9 จะทำให้ผลึกพิษ (เดลต้าเอ็นโดทอกซิน delta endotoxin — crystal protein) แตกตัวเข้าทำลายผนังลำไส้ทำให้เกิดโพรงขึ้น ในช่วงนี้หนอนจะหยุดกินอาหารหยุดทำลายใน 24-48 ชม. (1-2 วัน) ส่วนขยายพันธุ์ (parasporal) จะหลุดเข้าไปสู่ของเหลวในตัวหนอน แล้วเจริญแบ่งตัวเพิ่มแบบทวีคูณ ทำให้เกิดโลหิตเป็นพิษ ตัวหนอนจะตายใน 48-96 ชม. (2-4 วัน)
(ระบบหมุนเวียนโลหิตของแมลง (circulatory system) ระบบเปิด เป็นท่อปลายเปิดทั้งสองด้านอยู่ที่ส่วนบนของลำตัว มีหัวใจที่เรียกว่า aortic pump คอยสูบฉีดหมุนเวียนของเหลว(โลหิต)จากด้านท้ายไปสู่ส่วนหัว)