การจัดการความต้านทานต่อสารป้องกันกำจัดแมลงของแมลงศัตรูพืช (Insecticide Resistance Managements :IRM) หรือเรียกง่ายๆ ตามภาษาชาวบ้านก็คือ การแก้ไขแมลงดื้อยา นั้น ในทางทฤษฎีแล้วมีอยู่หลายวิธี เช่น
Tag: ยาฆ่าแมลง
สารป้องกันกำจัดศัตรูพืชเกือบทั้งหมด เป็นสารอินทรีย์เคมีซึ่งได้จากการสังเคราะห์ขึ้นมา ส่วนสารอนินทรีย์ที่ยังหลงเหลืออนุญาตให้ใช้ไปป้องกันกำจัดศัตรูพืช คือ สารองค์ประกอบของคอปเปอร์(ทองแดง) และซัลเฟอร์(กำมะถัน) เนื่องจากเป็นสารอนินทรีย์ที่ไม่คงทนละลายน้ำได้ และเป็นธาตุอาหารที่พืชสามารถดูดซึมไปใช้ในขบวนการเจริญเติบโตของพืชได้ ดังนั้นสารป้องกันกำจัดศัตรูพืช หลังจากพ่นไปตกบนต้นพืชแล้ว จะมีการสลายตัวขององค์ประกอบทางเคมี และลักษณะทางกายภาพ ปัจจัยที่จะทำให้เกิดการสลายตัวของสารมีปัจจัยที่เกี่ยวข้อง ดังนี้
มีคำภาษาอังกฤษ 2 คำ ที่เกี่ยวข้องกับการที่พ่นไปแล้ว ทำให้การฟักไข่ของแมลงและไรศัตรูพืชลดลง คำที่ผมกำลังกล่าวถึงมีดังนี้
1.โอวิไซดาล เอฟเฟค (ovicidal effect) มีความหมายว่าหลังจากมีการพ่นสารแล้ว ไปสัมผัสกับไข่ของแมลงแล้วทำให้ไข่ไม่มีการเจริญหรือพัฒนา (embryogenesis phases) ส่งผลให้ไข่ไม่ฟัก หรือมีอัตราการฟักลดลง ซึ่งจะเกิดขึ้นภายหลังจากที่แมลงเพศเมียได้วางไข่บนใบ ดอก ผล ของพืชแล้ว กล่าวง่ายๆคือ ยาฆ่าไข่ ที่เกษตรกรชอบเรียกกันนั่นเอง ซึ่งจะต้องขึ้นกับชนิดของสาร เช่น กลไกการออกฤทธิ์ สูตรผสม หรือพฤติกรรมการวางไข่ของแมลงว่า วางบนพื้นผิวนอกของพืช หรือวางไข่ลึกเข้าไปในเนื้อเยื่อพืช นอกจากนี้อายุของไข่ยังมีผลด้วย กล่าวคือ ไข่ที่วางใหม่ๆ จะอ่อนแอต่อสารเคมีมากกว่า สารที่มีข้อมูลวิชาการว่าทดสอบแล้วมีผลในการฆ่าไข่ ได้แก่
กลุ่มไวท์ออยล์และปิโตรเลียมออยล์ เป็นผลพลอยได้จากการสกัดน้ำมันปิโตรเลียม มีการใช้กันแพร่หลายมานานหลายศตวรรษ แต่ประสิทธิภาพอาจไม่เทียบเท่าสารเคมีสังเคราะห์ ไวท์ออยล์ (white oil) มีชื่อพ้องหลายชื่อ เช่น ไมเนอรอลออยล์ นิวทรอลออยล์ และพาราฟินออยล์ แต่ที่นำมาใช้ป้องกันกำจัดศัตรูพืช ต้องเป็นเกรดที่ใช้กับพืชอาหาร (food grade) ในต่างประเทศให้มีการจำหน่ายไวท์ออยล์และปิโตรเลียมออยล์ ใช้กำจัดแมลงและไรศัตรูพืช โดยไม่ต้องขึ้นทะเบียนเป็นวัตถุอันตรายทางการเกษตร แต่ในประเทศไทยเนื่องจากราชการต้องการคุ้มครองเกษตรกร ให้สามารถตรวจสอบและดำเนินการทางกฎหมายกับผู้ผลิตที่กระทำผิด เช่น เปอร์เซ็นต์สารออกฤทธิ์ไม่ถูกต้อง หรือมีฉลากไม่ตรงกับที่ขึ้นทะเบียนและขยายฉลากไว้ หรือมีการโฆษณาหรือนำสารไปใช้โดยมีการกล่าวอ้างสรรพคุณในการกำจัดศัตรูพืชเกินจากข้อเท็จจริง จึงกำหนดให้ไวท์ออยล์และปิโตรเลียมออยล์ เป็นวัตถุอันตรายชนิดที่ 2 ร่วมกลุ่มเดียวกันกับสารสกัดสะเดา เชื้อจุลินทรีย์ที่ใช้ป้องกันกำจัดศัตรูพืช (บีที ไวรัสเอ็นพีวี เชื้อราบิวเวอร์เรีย เชื้อราเมทาไรเซียม เชื้อราไตรโคเดอมา) โดยแตกต่างจากสารเคมีสังเคราะห์ที่รับขึ้นทะเบียนจะเป็นวัตถุอันตรายชนิดที่ 3 สำหรับไวท์ออยล์ที่ขึ้นทะเบียนวัตถุอันตรายทางการเกษตรในประเทศไทยมี รหัส Chemical Abstract Service (CAS) Registry Number (CAS number) เป็น 8012-95-1 คือสูตร 67%EC นอกนี้จะมีปิโตรเลียมออยล์ 83.9%EC ความแตกต่างขึ้นอยู่กับจำนวนอะตอมของคาร์บอนที่อยู่ในสูตรโมเลกุลหรือสูตรโครงสร้าง โดยปกติจะมีคาร์บอนอยู่ระหว่าง 21 – 25 ซึ่งจะมีผลทำให้ CAS number แตกต่างกัน
ชื่อสามัญ:
อิมิดาคลอพริด(Imidacloprid) 70%wg
ประเภทของยา :
ผง
อัตราการใช้:
อัตรา 2 กรัม ต่อน้ำ 20 ลิตร พ่นป้องกันเพลี้ย
เมื่อพบเพลี้ยระบาดควรใช้ อัตรา 5 ซีซี. ผสมน้ำ 20 ลิตร
ควรศึกษารายละเอียดการใช้จากฉลากเพิ่มเติมก่อนใช้
ชื่อสามัญ:
ฟิโพรนิล(fipronil) 5% W/V SC
กลุ่มสารเคมี :
Phenylpyrazole
ประเภทของยา :
น้ำ
คุณสมบัติพิเศษ :
เป็นยาเย็น
อัตราการใช้:
อัตรา 10-15 ซีซี ต่อน้ำ 20 ลิตร พ่นเมื่ป้องกันเพลียหรือแมลง
เมื่อพบเพลียหรือแมลงระบาดควรใช่ อัตรา 20-30 ซีซี. ผสมน้ำ 20 ลิตร
ควรศึกษารายละเอียดการใช้จากฉลากเพิ่มเติมก่อนใช้
ชื่อสามัญ:
คลอร์ไพริฟอส ( chlorpyrifos ) 40 % EC
ประเภทของยา :
น้ำ
อัตราการใช้:
อัตรา 30 – 40 ซีซี ผสมน้ำ 20 ลิตร
ควรศึกษารายละเอียดการใช้จากฉลากเพิ่มเติมก่อนใช้
ชื่อสามัญ:
ไซเปอร์เมทริน 35% Cypermethrin 35% w/v EC
กลุ่มสารเคมี:
Pyrethroid
ประเภทของยา :
น้ำ
สารสำคัญ:
(RS)-α-cyano-3-phenoxybenzyl(1RS,3RS;1RS,3SR-3-(2,2-dichlorovinyl)-2-2-dimethylcyclopropanecarboxylate
อัตราการใช้:
อัตรา 5-10 ซีซี. ผสมน้ำ 20 ลิตร พ่นเมื่ป้องกันแมลง
เมื่อพบแมลงระบาดควรใช่ อัตรา 15-25 ซีซี. ผสมน้ำ 20 ลิตร
ควรศึกษารายละเอียดการใช้จากฉลากเพิ่มเติมก่อนใช้
ชื่อสามัญ:
อะบาเม็กติน (abamectin) 1.8% w/v EC
ประเภทของยา :
น้ำ
อัตราการใช้:
กำจัดแมลงศัตรูใช้อัตรา 20 ซีซี ผสมกับน้ำ 20 ลิตร
กำจัดแมลงศัตรูพืชอื่น ๆให้ศึกษารายละเอียดเพิ่มเติมจากฉลาก
ชื่อสามัญ:
บูโพรเฟซิน 25% W/P
กลุ่มสารเคมี :
Thiadiazine
ประเภทของยา :
ผง
สารสำคัญ :
2-tert -butylimino-3-isopropyl-5-phenl-1,3,5-thiadiazinan-4-one
คุณสมบัติพิเศษ :
เป็นสารยับยั้งการลอกคราบของแมลง
ควบคุมการฟักไข่ ลดการวางไข่ จึงควบคุมแมลงได้นาน
อัตราการใช้:
อัตรา 30 กรัม ต่อ 20 ลิตร
ควรศึกษารายละเอียดการใช้จากฉลากเพิ่มเติมก่อนใช้